Urząd prezydenta po raz pierwszy pojawił się w Zamościu z  przejściem pod zabór austriacki - równolegle określano go jako I-szego burmistrza (został nim Adam Fiałkowski), w 1809 zniesiony. W 1827 projekt o tytuł prezydenta wystąpił urząd municypalny, uzasadniając wzrostem ludności i zwiększeniem obowiązków.
Sprawują władzę w mieście od 1975 wraz ustanowieniem stolicy województwa (od 2002 w wyborach bezpośrednich):
1975-81 Jan Piskorski (1934-1993),
1981-90 Eugeniusz Cybulski (1934),
1990-92 Marcin Zamoyski (1947),
1992-93 Wiesław Włoszczyński (1957-2018),
1993-94 Tadeusz Kowalski (1960),
1994-98 Marek Ciastoch (1953),
1998-2002 Marek Grzelaczyk (1961),
2002-2014 M. Zamoyski.
od 2014 Andrzej Wnuk (1975)
Wiceprezydenci: Henryk Skowronek (1975-83), Ryszard Hubala (1983-87), Franciszek Podhajny (1985-87), Lucjan Wójtowicz (1987-91), Wiesław Ziółek (1987-90), Eugeniusz Pańczyk (1990-91), Leszek Cataldo (1991-92), M. Ciastoch (1991-92), Marian Jarosz (1992-94), T. Kowalski (1992-93), Jacek Feduszka (1993-94), Irena Liberadzka (1994-98), Józef Lichtoń (1994-98), Andrzej Lubczyk (1998-2002), Krzysztof Zwolan (1998-2002), Iwona Stopczyńska (2002-2011), Tomasz Kossowski (2008-2014), Magdalena Dołgan (2014-2018), Andrzej Zastąpiło (2014-2018), Małgorzata Bzówka (2019-2020), Piotr Zając (2019-2021), Anna Antos (2021-2024), Piotr Orzechowski (2022-2024). Też: Polityczne preferencje zamościan, Sekretarz miasta, Skarbnik miasta.

Wybory powszechne prezydenta miasta Zamościa

 

 2002

 2006

 2010

2014

2018

Prezydent Marcin Zamoyski Marcin Zamoyski Marcin Zamoyski Andrzej Wnuk Andrzej Wnuk

Liczba głosów 

 (10 138)

 (11 960)

 (12 187)

(9 451)

(12 448)

% głosów 62,35 60,22 60,76 49,65 51,52
Kontr-
kandydat
Witold Tkaczyk Andrzej Lubczyk Sławomir Zawiślak Marcin Zamoyski Marta Pfeifer

Liczba głosów 

 (6121)

 (4416)

 (7 871)

(9 318)

(4680)

Frekwencja  

 31,0

 37,8

 39,2

35,41

46.99

Pozostali
kandydaci
Maria Gmyz
(3757)
 Maria Gmyz
(1858
)
 - Jerzy Nizioł
(4134)
Sławomir Ćwik
(4306)
 " Przemysław Pogódź
(1834)
Janusz Szatkowski
(1626
)
 - Paweł Biłant
(533)
Jarosław Sachajko
(2727)
 "
Stanisław Bondyra
(1473)
 -  - - -
 " Marek Grzelaczyk
(1001)
 -  - - -

W 2002 i 2014 kandydat i kontrkandydat - głosy z 2 tury


 * Głosowania na prezydenta:
1990 - Marcin Zamoyski 23 (zgłoszony przez KIK), Tadeusz Kowalski 12 (zgłoszony przez MKO "S"), Michał Famielec 0 (zgłoszony przez J. Zacharowa w imieniu zakładowej "S" Fabryk Mebli)
1992 - Wiesław Włoszczyński 22 (jedyny kandydat, Rada w składzie 24 radnych)
1993 - Tadeusz Kowalski 21 (15 przeciw - jedyny kandydat, w I turze W. Włoszczyński 18, M. Ciastoch 17)

1994 - Marek Ciastoch 24, Bogdan Szyszka 11
1998 - Marek Grzelaczyk 20, Marek Ciastoch 15
 * Pobory prezydentów (brutto): 1990 - 409, 1991 - 650, 1992 - 1.160, 1993 - 1.080, 1995 - 2.962, 1996 - 4.189, 1997 - 4.691, 1998 - 5.289, 1999 - 9.300 (premier RP 9329, prezydent w Chełmie 5.700), 2000 - 8.500, 2001 - 8.697, 2002 - 6.472, 2006 - 10.980, 2008 - 12.260 (kwoty do 1993 zdenominowane).

 
* W 2002 w II turze Marcin Zamoyski przegrał z Witoldem Tkaczykiem tylko w jednym na 29 obwodów, zaledwie tylko 1 głosem, nomen omen na osiedlu Zamoyskiego. Zresztą w innym obwodzie tego samego osiedla otrzymał 4-krotnie więcej głosów od rywala.
 *  O prezydenta a nie burmistrza dla Zamościa wystąpił do władz w 1821 ...burmistrz zamojski, miał na uwadze nie prestiż miasta a podwyżkę wynagrodzenia.
 * Podczas wizyty w 1938 marszałek Rydz-Śmigły tytułował burmistrza Wazowskiego - Prezydentem Zamościa.
 * W gabinecie prezydenta stoi duży stół i kilka gustownych krzeseł - odremontowanych w ubiegłym roku. - Jeśli jakaś firma nam zalega z zapłatą za podatek miastu, obieramy należność w naturze. Ostatnio wyremontowano nam stoły w sali konferencyjnej. Były tak porysowane, że nie nadawały się nawet do gry w klipę. (z wywiadu z prezydentem w GW 1995)

 * W 2010 na 6 dni przed wyborami bookmacherzy płacili za Zamoyskiego 1,03 a Zawlaka 8,50
 * Andrzej Wnuk jest pierwszym prezydentem Zamościa, który urodził się Zamościu i spędził dzieciństwo na zamojskim Starym Mieście. Urodził się w roku, w którym ten urząd został w Zamościu ustanowiony.
 * W 2017 z okazji otwarcia galerii miast partnerskich jedyny raz w jednym miejscu spotkało się aż pięciu prezydentów miasta (E. Cybulski, M. Ciastoch, M. Grzelaczyk, M. Zamoyski i A. Wnuk).