W 1869 przybył do Zamościa fotograf lubelski Ksawery Grochowski aby zdjąć widoki i portrety. W 1871-73 przebywają tu kolejno co roku po kilka tygodni Tessaro Totello (23 l.), Szymon Bleiwas (36 l.) i Marek Szwarc (31 l.) z zaboru austriackiego. W 1875 osiadł tu Kazimierz Strzelecki z Warszawy, który obok pracy zarobkowej zajął się fotografowaniem miasta i w 1877 wydał unikalne Album Zamojskie, a w l879 otworzył pierwszy w Zamościu zakład (Fotograficzne zakłady).
Wielu zawodowych fotografów nie ograniczało się tylko do działalności usługowej i miało duże zasługi w przekazaniu nam obrazu tamtego Zamościa. Byli to przede wszystkim: Jan Strzyżowski, Antoni Jabłoński i Włodzimierz Ksykiewicz, którzy ilustrowali obydwa przewodniki po Zamościu (1934, 1938).
Jednym z pierwszych fotografów odwiedzających Zamość dla jego zabytków był J. Kłos, następnie Stanisław Cercha z Krakowa (1911). Bezcenną dokumentację stanowią zdjęcia dwu wybitnych polskich fotografów-krajoznawców: Henryka Poddębskiego (ok. 1919 i 1930, wystawa w Zamościu 1997) i Jana Bułhaka (IX 1921 - album z jego zdjęciami w muzeum), a także A. Lenkiewicza (1938-39, wystawa w 1930), Czesława Olszewskiego (koniec l. 40.) i Edwarda Hartwiga (1954) oraz fotografujących Zamość w latach 50. i 60. lubelskich konserwatorów zabytków (Jerzy Żurawski, Henryk Gawarecki, Mieczysław Kurzątkowski). Fotografię krajoznawczą uprawiali w Zamościu: Tadeusz Zaremba, Adam Klimek (architekci), Stanisław Przybyłowicz (nauczyciel), Władysław Kasperowicz, Zygmunt Otachel. Były szkolne kółka fotograficzne (gimnazjum, seminarium). Szkolna gazeta "Nasza Myśl" ogłaszała konkursy fotograficzne.
Etatowymi fotoreporterami w "Tygodniku Zamojskim" byli: Kazimierz Bichler do 1981, Bogdan Cabaj do 1990, Marek Jawor i Jerzy Cabaj, w "Kronice Zamojskiej" Adam Gąsianowski. Fotografików zatrudniały PKZ (Stefan Kowalicki, potem Janusz Słomianowski, Marek Surmacz i Bogdan Szarek), Muzeum Okręgowe (od 1976, najpierw Marian Siegieńczuk, następne Henryk Szkutnik), dom kultury (Mirosław Chmiel). W poł. l. 70. w PLSP prowadzone były zajęcia z fotografii w klasie konserwatorskiej (Stanisław Orłowski, H. Szkutnik).
W ciągu ostatnich 40 lat najwięcej zdjęć w prasie lubelskiej i zamojskiej zamieszczali S. Orłowski, Kazimierz Chwiejczak (później fotoreporter "Kuriera Polskiego"), Stanisław Lipczyński i M. Siegieńczuk. Z Lublina przyjeżdżając systematycznie fotografowali miasto: J. Huzar, Zbigniew Jaśkiewicz, Jacek Mirosław, K. Bichler, W. Stępień. Wartościowe zdjęcia pozostawili dziennikarze "Sztandaru Ludu" zwłaszcza Beniamin Harasymiuk z 1961-67 (zaginione), Zbigniew Kabas i Andrzej Albigowski (przekazał do Archiwum w Zamościu). W V 1988 powstała Agencja Propagandowo-Reklamowa, wydająca kronikę fotograficzną "Miesiąc na Zamojszczyźnie". Autorami największej liczby pocztówek w l. 60. i 70. byli: Piotr Mystkowski i Adam Kaczkowski (ponad 50), następnie B. Malmurowicz, A. Johann - A. Zborski, P. Krasowski, B. Cabaj, T. Surowiec, ob. Wiesław Lipiec. Ukazały się duże albumy fotograficzne poświęcone Zamościowi i Zamojszczyźnie (1970), kolorowe  -  Zamościowi W. Lipca (1997) i M. Jawora (2005) oraz Lipca album o katedrze (1999, 2007).
22 IV 1961 w muzeum miała miejsce pierwsza zbiorowa wystawa fotograficzna (Duda, Kabas, Kopyciak). Dwa miesiące później powstało Zamojskie Towarzystwo Fotograficzne. Oprócz ZTF wystawy fotografii organizowały: BWA (m.in. E. Hartwig, Zofia Rydet 1986, 2013, S. Sachno), PDK (W. Michalik), później WDK (Witold Dederko 1980), KMPiK (W. Pawelec, P. Pierściński 1977), GSW (M. Czudowski - H. Weinberg), PTTK (P. Pierściński). W 1976-80 wśród nowych miast wojew. pod względem odbytych wystaw fotograficznych Zamość 8 m. (18 wystaw).
Od 1954 istnieje kółko fotograficzne przy DKDiM, później MDK (instruktorami m.in. Eugeniusz Hajkowski, Czesław Smyk - najdłużej, S. Kowalicki), od 1966 w PDK (instr. K. Chwiejczak, potem S. Kowalicki, w 1992-2000 p.k. A. Szumowskiego - 29 ekspozycji), ob. jedyna tego typu pracownia na Zamojszczyźnie z dużymi sukcesami krajowymi (m.in. Marcin Libera, Karolina Mazurek). W I 1977 przy WDK powstała Grupa Twórcza Fotografików (8 czł., instr. m.in. Cz. Klimek, M. Jawor i Andrzej Trześniowski), a także w szkołach (m.in. l Liceum Ogólnokształcące, Technikum Budowlane). Od 1960 istniała sekcja fotografii przy oddziale PTTK (potem Klub Fotografii Krajoznawczej), a od 1985 pracownia fotograficzna przy Spółdzielni Mieszkaniowej (Planty). W 2005 odbył się Tydzień Fotografii Młodych (8 wystaw).
W 2014 reaktywowano w ramach stowarzyszenia "Kultura dla Zamościa" Zamojską Grupę Fotografików - wystawa w ZDK (B. Cabaj, J, Cabaj, J. Cios, M. Chmiel, M. Jawor, K. Kowalczuk, W. Miąsik, P. Płachciński, W. Siatka, D. Szopa, M. Teterycz, J. Wardach) - wystawa "Autoportret" XI 2014, w 2015 "Gdzieś na skraju mapy" (22 autorów) i"Jasna strona życia" (19 osób).
Największe sukcesy w fotografii artystycznej odnosił Andrzej Bąk, m.in. medale w Malezji i Singapurze, jedyny na Zamojszczyźnie czł. PZAF. W 1988 wśród zakwalifikowanych prac do światowej wystawy fotografii prasowej "Interpressphoto'87" znalazła się fotografia Bogdana Cabaja. Od 1995 organizowane są Konkursy Fotograficzne "Zdjęcie roku".
Bogaty zbiór starych fotografii Zamościa zachował się w Instytucie Sztuki PAN w Warszawie. Największy w Zamościu zbiór starych fotografii posiada Muzeum Zamojskie (najstarsze 1887), Archiwum Państwowe (najstarsze 1885) oraz delegatura Służby Ochrony Zabytków, prywatnie Adam Gąsianowski (wyd. albumu Czar starej fotografii z albumów rodzin z Zamojszczyzny, 2010). Pierwszą wystawę starej fotografii zorganizowano  w 1983 (PTTK), ok. 80 związanych z Zamościem. Nowe możliwości stwarza Internet, a przede wszystkim FB, w którym od 2014 umieszcza systematycznie bieżąco wykonywane zdjęcia Zamościa architekt Jacek Herc - architektura, detal, widoki, wydarzenia (ponad tysiąc)


 * Muzealny zbiór fotografii w 1975 liczył 1160 fotografii i 1356 negatywów, 1985 - 1403 muzealia fotograficzne. W zbiorach znajdują się negatywy A. Klimka (ok. 550), szklane negatywy J. Strzyżowskiego (20), S. Przybyłowicza (67), W. Kasperowicza (65), fotografie Suchowierzów (39), klisze i płyty W. Warwasiewicza.
 * W 1955 Edward Hartwig otrzymał zgodę (!) na wykonanie zdjęć  do wydawnictwa "Sztuka".
 * W 1976 odbył się w WDK I Wojewódzki Przegląd Fotografii Amatorskiej - Grzegorz Cybenko, Józef Duda, Zdzisław Ebert, Tadeusz Halicki, Zbigniew Hutarz, Jan Korneluk, Stanisław Mielniczuk, Waldemar Migas, Stanisław Orłowski, Ryszard Splewiński, Zofia Tyszka, Piotr Tyszka, Bogusław Żyła.
 * Zimą 1995 w Foto Dalux skradziono 21 aparatów fotograficznych i 500 filmów.