nagłówek

GOŁĄB ZAMOJSKI

Andrzej Kedziora kwiecień 06, 2013

Pod k. XVI w. sprowadzono do Zamościa gołębia z dawnej Persji, jak sądzi się, przez Zamoyskiego albo przez Tatarów (charakterystyczne wznoszenie, pionowo w górę, nawet do 9 tys. m), pierwotnie  nazywane "perskimi". Niektórzy  hodowcy jeszcze obecnie używają tej potocznej nazwy.  Krzyżowane przez hodowców z miejscowymi gołębiami lotnych z czasem nazwane zamojskimi górnolotami. Rasa ta po 1945 u rozprzestrzeniła się na cały kraj (latają na wys. 2 km, w powietrzu przez 3-5 a nawet do 12 godzin). Kiedyś "zamojskie" były na wsi w każdym gospodarstwie, hodowane są na Węgrzech, we Francji, Jugosławii.
Przy udziale wielu hodowców doprowadzono tę rasę do jej obecnego wyglądu i przyjęto nazwę "Zamojski". Wzorzec opracowano w 1994 (autor Zbigniew Gilarski). Współcześnie gołąb zamojski znajduje się wśród 49 ras polskich, jako typ gołębia lotnego. Wyróżnia się też odmianę gołąb zamojski czubaty i zamojski.
Jest typowym gołębiem lotnym średniej wielkości o wydłużonej sylwetce, gładkogłowym albo czubatym, jednokolorowy lub pstry, na średnio wysokich nogach, o upierzeniu zwartym, dobrze przylegającym, o skrzydłach noszonych na ogonie, żywym usposobieniu. W konkursach nie uczestniczą "murzyny zamojskie", ale to one cieszą się sympatią wielu hodowców (odbiegają od wzorca, czarny dziób, czarne obwódki oczu i pazurki, oraz biały pasek na plecach). Gołębia zamojskiego opisał Zbigniew Gilarski (Fauna&Flora 2006 nr 6 i 2020 nr 3). Długoletnim hodowcą gołębi zamojskich jest pochodzący z Zamościa Jan Goździuk opolski lekarz.
RASY GOŁĘBIA ZAMOJSKIEGO
 - GOŁĄB ZAMOJSKI WYSOKOLOTNY
Związana z ziemią zamojską i jej mieszkańcami zafascynowanymi tą wyczynową odmianą gołębi. Pierwotnie zwane "perskimi". Przetrwały do naszych czasów dzięki ich uszlachetnianiu i systematycznemu doskonaleniu zdolności lotowych. To polska rasa posiadająca najlepsze cechy wymagane od gołębi wysokolotnych. Cechuje je bardzo wysoki pułap lotu, wytrzymałość oraz dość dobra orientacja przestrzenna. Najliczniej hodowany w płd.-wschodniej Polsce. Tradycyjnym centrum hodowli jest m.in. Zamość. W ostatnich latach ze względu na walory lotowe hodowany jest prawie w całym kraju.
 - GOŁĄB ZAMOJSKI KRÓTKODZIOBY
Zarejestrowany w wykazie ras polskich w 2016, słabo lotna rasa, gołębi ozdobnych o nieutrwalonym w pełni genotypie. Ze względu na utratę zdolności lotowych, hodowane są przeważnie w systemie wolierowym, dość trudne w hodowli. Rasę tą otrzymano poprzez krzyżowanie gołębi zamojskich wysokolotnych z rasami krótkodziobymi m.in. z polskim maściuchem, turczynem, oraz jedną z ras wschodnich. Występuje  w odmianie; gładkogłowej i czubatej. Rasa lokalna, niezbyt popularna.
 - GOŁĄB ROZTOCZAŃSKI WYSOKOLOTNY
Zarejestrowany w wykazie ras polskich w 2013. Pomysłodawcą nazwy jest Z. Gilarski. Powstał w wyniku krzyżowania jednej z odmian kolorystycznych gołębia zamojskiego  zw, „murzynami” z tipplerem angielskim. Rasa zyskuje na popularności.


  * Gołębie zamojskie. Zwyczajowo nazywano je górniaki, rzadziej, i z atencją, perskie lub motyle perskie. W moim prozatorskim debiucie były motylami perskimi. Występują w niekiedy lokalnie brzmiących odmianach barwnych, na przykład krase, graniaste, blankopy, bociany, białe, siwe, czarne. Są gładkogłowe i czubate. Hodowano je dla właściwości lotu: na wysokim pułapie (aż stawały się niewidoczne) i kilkugodzinnego, im dłużej latały, tym lepiej. Przez lata anatomiczne cechy gołębi zamojskich nie były skodyfikowane, należały do tradycji mówionej, gustu i doświadczenia hodowców. Bodaj w 1994 został ustalony wzorzec gołębi zamojskich, zawiera on szczegóły budowy i upierzenia. No i, co najważniejsze, górniaki i motyle perskie zostały nazwane gołębiami zamojskimi, co im się po prostu należało. I czego zapewne dawno temu nie spodziewali się ich najwytrawniejsi hodowcy, jak pan Mieczysław Stoczkowski. (Piotr Szewc Z powodu i bez powodu)
| * Jeden z zamojskich hodowców - Piękne są. Wspaniała postawa, na pierwszy rzut oka widać, że "zamojski" to świetny lotnik. Mają lo spokojny, ładne regularne pociągnięcia skrzydłami.

Czytany 6130 razy Ostatnio zmieniany wtorek, 20 czerwiec 2023 14:27

Kolejne artykuły

Liczby Zamościopedii

Hasła

 

Ilustracje

 

Rozwijana od dni

 

26430629

Wyświetleń