Męską grano sporadycznie, w szkołach (ok. 1930 z połowy boiska rzucał do kosza Łysakowski). W 1931/32 Gimnazjum Męskie grało z drużyną wojskową (48:12, 38:12) i szkoły handlowej (71:7, 56:2). W 1930 miał drużynę Związek Strzelecki, od 1935 była w "Hetmanie" (kpt Tadeusz Machlarz), licząca się w województwie.
W 1934 mistrzem szkół średnich zostało Gimnazjum męskie po emocjonującej, ale zbyt ostrej chwilami brutalnej grze, pokonując Szkołę Handlową  19:4 (7:4), która wcześniej wygrała z Gimnazjum Żydowskim. W 1939 w trójmeczu w Chełmie MKS przegrał z Lublinem 25:44 i wygrał z gospodarzami 27:17 (łącznie najwięcej pkt Kordyga 20 i Izerbak 16).
W l. 40. grano w WKS, ale na niskim poziomie (w mistrzostwach przegrywał z Lublinem 11:45, z Kielcami 4:73). Na przełomie l. 50. towarzyskie mecze rozgrywali: "Kolejarz", MKS, "Technik", Unia". W 1956 w kl. A - wtedy najwyższej - grał "Start" (V m. wśród 6 drużyn). Pod koniec l. 50. dobre zespoły miał MKS, zwłaszcza żeński  (III m. w wojew., Staszewska "królem" strzelców). W 1965-68 "Hetman" grał w kl. A, jednak jako jeden ze słabszych zespołów (co trzeci pkt zdobywał Zdzisław Dziubiński). W IX 1981 sekcję reaktywowano i w 1981-83 "Hetman" grał w lidze Lublin-Kielce-Rzeszów, m.in. z b. I-ligowcem Januszem Hanaką (osobne hasło) i trenerem Pawłem Goździewskim. W debiucie zajął 7 m. (na 8 zespołów, wygrał m.in. z rezerwami I-ligowej "Resovii" 101-79). Popularne były od l. 80 miejskie rozgrywki TKKF. Dopiero w 1997/98 pokazały się koszykarki - UKS "Kiko"w lidze makro kadetek.
W 2015 powstała i została zgłoszona do III ligi "importowana" męska drużyna UKS Basket (w pierwszym meczu w Zamościu wygrała z AZS AWF BP 73:60). W III lidze rozgrywek 2016/17 występuje III LO (w grupie 8 zespołów, m.in. Rzeszów). Aktualnie (2023) UKS III LO w rozgrywkach posiada 2 zespoły juniorów U15 i U17.
W 2019 powstała Akademia  Koszykówki Zamość, założyciel i prezes Przemysław Mazurek), która od 2020 organizuje plenerowy turniej w koszykówce 3x3 "Twierdza Zamość Cup". W tej coraz popularniejszej dyscyplinie podczas rozegranych w 2023 przed ratuszem kwalifikacji "Camaro" Zamość zajął II m., a w finale Mistrzostw Polski IX m., natomiast wygrała otwarte Mistrzostwa Województwa