Jest obok Planu Brauna jednym z najcenniejszych dokumentów dotyczących najstarszych dziejów miasta. Wzmiankowana była przez archiwistów w 2 ćw. XIX w. Do 1938 najstarsza znana lustracja pochodziła z 1666. Odnalazł ją i opisał kustosz BOZ Bohdan Horodyski, wśród przekazanych tego roku ze Zwierzyńca do warszawskiej biblioteki aktach gospodarczych. Lustracja nosi tytuł A 1591 d. 18 Marca Miasto Nowe Zamoście Świętego Tomasza. Obejrzenie domów zbudowanych i gospodarzów w nich mieszkających także placów jeszcze niezabudowanych do dnia dzisiejszego (33 karty).
Oprócz opublikowania lustracji ("Teka Zamojska" 1938), skonfrontowania jej z planem Brauna, Horodyski podał zbiorcze dane niej dotyczące. Jest to cytowana odtąd liczba 217 domów w mieście, 32 na przedmieściu lwowskim, 26 na przedmieściu lubelskim oraz 26 placów niezabudowanych, mieszczan cudzoziemców 19 Ormian, 12 Greków, 5 Niemców, 3 Węgrów, 2 Włochów, 2 Żydów i 1 Szkota. Wymienia też 7 browarów, po 11 szewców i kuśnierzy, 9 tkaczy, 8 krawców, po 7 rzeźników i piekarzy, po 5 ślusarzy, kowali i murarzy, po 4 cieśli i kucharzy, po 3 stolarzy, piwowarów i przekupniów, po 2 sukienników, malarzy, złotników i bednarzy oraz czapnik, stelmach, szklarz, kotlarz, grabarz, postrzygacz, rymarz, cyrulik, garncarz. Ustala też topografię ulic, zestawia ich nazwy. 
Dokładną lokalizację wszystkich domów i posesji z lustracji na współczesnym planie Starego Miasta sporządził prof. B. Pawlicki (Kamienice mieszczańskie Zamościa, 1999, s. 48-49)

 * Lustracja jest częścią zszywki z 252 kartami Regestru folwarków i wsi dziedzicznych, obszarów. Nie zachowała się po wojnie.
 * Artykuł Horodyskiego Najstarsza lustracja Zamościa zamieszczony został w "Tece Zamojskiej" 1938 nr 4, s. 197-212.
 * W innych wyliczono również w lustracji 9 ogrodów i 3 folwarki.