Na pocz. XX w. amatorsko malarstwem zajmowali się Jan Czernicki, Jan Korba i Wincenty Suchowierz, a w późniejszych latach Antoni Bodak. W 1918 przez pewien czas przebywał w Zamościu Edward Jasiński artysta malarz z Warszawy, który zamierzał nawet otworzyć tu gabinet artystyczny.
Najwybitniejszym malarzem zamojskim lat międzywojennych był Edward Kopciński profesor miejscowego gimnazjum. Z gimnazjum związany parę lat też Paweł Gajewski, który studiował w Paryżu i był autorem m.in. malowideł w nowym gmachu Sejmu i kościele pobazyliańskim oraz kurtyny w Teatrze Miejskim przedstawiającej Zamość z lotu ptaka, a następnie Wanda Młodożeńcowa po krakowskiej i warszawskiej ASP (m.in. projekt okładki bibliofilskich Kwadratów). Obok niej malowała żona drugiego poety Zofia Leśmianowa, m.in. wystawiając w Paryżu. Przez pewien czas przebywał w Zamościu Aleksander Dobrowolski portrecista. Przy ul. Lwowskiej (ob. Partyzantów) 18 mieszkał na pocz. l. 20. malarz Gabriel Chróściewicz (miał dom w Krasnobrodzie). Przez kilka lat wojny mieszkał w Zamościu Julian Dadlez, który tu namalował wiele obrazów. W czasie okupacji mieszkał też w Zamościu znany malarz i scenograf Aleksander Jędrzejewski (tu malarz pokojowy, pozostał też jeden obraz).
W seminarium nauczycielskim uczył rysunków Rudolf Lesiecki (1882-1938), później przez wiele lat w gimnazjum w Bielsku-Białej (pasjonował się etnografią), był autorem ekslibrisu Z. Klukowskiego. Do kościoła szkolnego malowali miejscowi artyści Zofia Twardoszowa, Edward Kopciński, Czesław Kiełbiński i Feliks Podobiński. Należy też wspomnieć Józefa Maciurzyńskiego i znaną później Weronikę Wawryn (wspólne autorstwo okładki Przewodnika M. Pieszki), W. Siemiątkowskiego (rysunki do bibliofilskiej książeczki T. Gładycha) i A. Maja (rysunki do katalogu bryczek f-my Kabasów, pocztówki świąteczne J. Strzyżowskiego) oraz Józefa Niewieskiego i Kajetanowicza (dekoracje teatralne). Malarstwem amatorsko zajmowali się też miejscowi architekci: Tadeusz Zaremba, Adam Klimek  i Marian Wtorzecki. Karykaturzystą był por. Julian Malinga.
Pierwsza wystawa miejscowych artystów w dziejach miasta miała miejsce w III 1919 w sali pałacu Zamoyskich z udziałem malarzy E. Kopcińskiego, P. Gajewskiego oraz wzorów sztuki stosowanej Janiny Valenciennes. W VI 1939 z okazji Dni Zamościa w Domu Strzeleckim zaprezentowano wystawę obrazów architektury miasta Zamościa z pracami Zofii Kulaszyńskiej, Władysława Serafina, Jana Dudkiewicza i Włodzimierza Szuma, drzeworytami J. Cieślewskiego oraz linorytami uczennic gimnazjum żeńskiego.
Przed wojną rozpoczynali w Zamościu działalność artystyczną wspomniany Włodzimierz Szum, Krystyna Bronicka i Helena Drezowska.
Przedtem Malarstwo i grafika 1801-1900, dalej Malarstwo i grafika po 1944.


* W IX 1932 przy okazji spektaklu Intryga i miłość "Reduty" zorganizowano wystawę grafiki Instytutu Propagandy Sztuki z pracami Kędzierskiego, Skoczylasa, Pruszkowskiego, Bartłomiejczyka, Ostoi-Chrostowskiego, Klukowskiego, Arcta, Borucińskiego, Rafałowskiego i Konarskiej.