Ulryk Werdum (Fryzyjczyk) - ...miasto Zamość, wyglądające wcale pięknie, dobrze obwarowane ze swym zamkiem, tak że pewno z jedenaście baszt je otacza w około. Miasto to ma trzy kościoły. Króla Michała pani matka (...) posiada je w dożywociu, po swym bracie, ks. Janie na Zamościu (fragment pamiętnika z IV 1670 - Cudzoziemcy o Polsce, Kraków 1971, s. 114).

Francois Dalerac (Francuz, sekretarz królowej) - ...jest drugim znacznym miastem tej prowincji; leży w dolinie wśród trzęsawisk z jednej strony, a z pozostałych otoczony uroczymi wzgórzami o lasach i polach uprawnych. Do naturalnych granic miasta jego dawny władca dorzucił nowoczesne fortyfikacje, stale powiększane jeszcze i do dziś. Jest jedyną w Polsce twierdzą godną tej nazwy - od czasu utraty Kamieńca (fragment pamiętnika z ok. 1680 - Cudzoziemcy o Polsce, Kraków 1971).

Hacia Ali Aga (poseł turecki) - Ma najwspanialszą ze wszystkich twierdzę. Wszystkie jego domy stoją w rynku i wszyscy mieszkańcy są znamienici. Jeśli ktoś powie, że w Polsce jest jemu podobne nie słuchaj go, bo rzuca na nie oszczerstwo. Miłym jest widok doskonale połączonej obronności z przepychem. Wszystkie domy w mieście są murowane i wszystkie wysokie. (B. Kucharska Polska XVIII-wieczna [1755] w oczach tureckiego dyplomaty... "Przegląd Orientalistyczny", 1962).

Ignacy Krasicki (poeta) - W okolicach miłych i żyznych - Zamość. Miasto ozdobne, twierdza znaczna, kolegiata wspaniała, universitas liczna (Powrót do Warszawy 1782 (list poetycki).