Pierwszy mecz po wojnie reprezentacja miasta rozegrała z drużyną Armii Czerwonej "Nowowołyńska" (2:0), pierwszą bramkę zdobył Chwiejczak. Po wyzwoleniu, w ciągu miesiąca powstały 3 kluby piłkarskie: Zamojski KS, "Piast" (zawodnicy z terenu miasta, po niedługim czasie przestał istnieć a piłkarze przeszli do "Sparty") i "Sparta" (zawodnicy z przedmieścia), W 1944 dwukrotnie "Piast" pokonał "Spartę" (3:1 i 1:0), a  także Warszawę Pragę (1:1). Od 1950 "Sparta" występowała jako "Unia", a od 1956 "Hetman".
W 1945-99 "Hetman" tylko 4-krotnie ustąpił w mieście pierwszeństwa innemu zespołowi. Był to KS Zamość, potem jako "Technik", który przez kilkanaście lat (z przerwami) również należał do czołówki wojewódzkiej. Widoczne były kolejarski "Ruch" (1946-48), "Gwardia" (1949-51), "Drukarz" (1949-50), "Zryw" (1954), dobrą drużynę miał "Start" (1956-57). Trzecim najwyżej grającym zamojskim zespołem był istniejący przy WZMot. "Sokół" (w 1968 awans do kl. A i II m. w jednej z grup). Była też "kolejna drużyna "Gwardii" (poł. l. 80.) i "Społem" (1997 - kl. A). W rozgrywkach juniorskich (II liga wojewódzka) w 2013/14 występowały z Zamościa -  "Gaudium" (9 m./14) i "Skorpion" (12 m.).
Szczególnie w l. 50. zamojscy piłkarze należeli do najbardziej efektownie grających i bramkostrzelnych w regionie, lecz bez szczęścia w decydujących meczach (w najlepszych czasach na stadion przychodziło po 5 tys. kibiców). Wtedy padł rekord goli przez piłkarza w ligowym meczu - siedem bramek Sroki ("Avii" w 1958).
Do najlepszych w zamojskiej piłce należały sezony 1947-49, 1952, 1954-56, 1958-59, 1966, 1991/92 - czyli AWANS do II LIGI - i 2001/2002 - najwyższe w dziejach 23 miejsce w kraju! W 1996 do III ligi awansowały rezerwy "Hetmana". Zamość posiadali wtedy zespoły na drugim i trzecim poziomie rozgrywek w Polsce, obecnie dopiero na piątym (2017 - IV liga). Od 1945 w rozgrywkach ligowych i pucharowych piłkarze "Sparty-Unii-Hetmana" zdobyli ponad 2,5 tys. goli. W 1956-2010 "Hetman" rozegrał 1252 mecze ligowe, strzelając 2140 bramek. W 2010/11 wystartował AMPSN Hetman bezkonkurencyjnie wygrywając kl. A, kl. okręgową i kolejno IV ligę (w niespełna trzy lata nie przegrał żadnego meczu - 69 zwyc., 6 remisów), dwa sezony grał w III lidze, zajmując przedostatnie miejsca. W 2016 sekcję przejął KS "Hetman", który po trzech sezonach w IV lidze awansował w 2019 z rekordowym wynikiem do III ligi.
Dwukrotnie znalazł się wśród 8 najlepszych drużyn Pucharu Polski (1994, 1997) i 3 razy wśród 16-tu (1955, 1994, 2005). 11 XI 1993 w 1/8 PP pokonał I-ligowego "Hutnika" Kraków 2;1 (br. Pliżga, Łyś). Ostatni w dziejach "Hetmana" mecz ligowy z dużą publicznością (3500) odbył się 11 XI 2007 - derby z "Ładą" Biłgoraj.
"Hetman" wygrywał z I-ligowcami w meczach pucharowych i towarzyskich. Z licznych meczy towarzyskich na uwagę zasługują:
w 1956 z "Terekwejsz" Debreczyn z Węgier (0:2), CWKS Warszawa (3:5) i repr. Brześcia (2:0),
w 1957 z S.C. "Vasutas" Debreczyn z Węgier (0:6) - przed stadionem ponad 50 samochodów i 100 furmanek,
w 1958 z "Lechią" Gdańsk - I liga (2:2), "Odrą" (wtedy "Budowlani") Opole (3:5) i "Wismut" Plauen - II liga NRD (4:6),
w 1958, 1970 i 1971 ze "Spartakiem" Brześć z Ukrainy (5:4, 2:1 i 3:1),
w 1959 z repr. wojew. kieleckiego (6:2),
w 1963 z ASC "Giardinetti' - II liga włoska (2:0, obie z woleja Szymiczek) i
w 1964 z "Olimpique' Barlin z franc. Polonii (7:2, po 3 Szymiczek i Janda, 1 Stropek),
w 1984 z "Lokomotiv" Skopje z Jugosławii,
w 1989 z "Jagiellonią" B. - I liga (1:3),
w 1994 i 1997 z "Kristal" Smoleńsk (1:3 i 1:2, drugim razem beniaminek ekstraklasy),
w 1995 z "Górnikiem" Zabrze - I liga (1:1),
w 1998 latem w sparingu na Słowacji z "Tatranem" Preszow - I liga, puchary europ. (3:2),
w 2008 sparring z FBK Kowno - mistrzem Litwy w Zamościu (0:1).
Parokrotnie spotykał się też z "Karpatami" Lwów, w Zamościu w 1996 (0:0), 1997 (2:3), 2002 (3:2), we Lwowie w 1998 (0:2)
Reprezentacja Zamościa spotykała się z reprezentacją Krakowa (6 IX 1952), Warszawy (1953) i Radomia (1963, 2:1), "Legią" Warszawa (1963, 1:1), a "Technik" wygrał 2:0 z "Vorvaerts" Cottbus - II liga NRD, z reprezentantem kraju (1957).
W 1962 w MP trampkarzy MKS Zamość znalazł się w 16-tce najlepszych. W 1999 Zamościanie pierwszy raz zostali najlepszymi w Polsce (szkoła nr 3 w mini-piłce na Centr. Igrzyskach Młodz. Szkolnej). W 2008 AMSPN wygrał VII Międzynarod. Turniej Nadziei o Puchar K. Górskiego. W 2001 wiceprezes "Hetmana" Wojciech Cyc został czł. zarządu (5 osób) Piłkarskiej Autonom. Ligi Polskiej. W 2007/2008 w II lidze grała drużyna żeńska "Hetmana".
Z pocz. lat 90. wiąże się czas, gdy w formę regularnych rozgrywek włączy się kilka miejskich drużyn. W 1992/93 w klasie C (8 zesp.) uczestniczył LZS Starówka, LZS Karolówka i LZS PSS Robotnik, też m.in. Żdanówek. W 1993 w ramach halowych mistrzostw zamojskiego rejonu LZS, gronie 13 zespołów zwyc. "Ostoja" Skierbieszów, a zamojskie drużyny zajęły miejsca V - LZS PSS, VI - LZS PZM, VIII - LZS Karolówka, IX - Bazar, XII - LZS Starówka. Później już tylko taką rywalizację prowadzono. W 2000 podczas eliminacji  do VIII Otwartych Halowych Mistrzostw Seniorów (9 zesp.) wygrała "Starówka" (z Rycakami na czele), przed "Hetmanem" II i AMSPN II. Latem 1997 do PP skutecznie włączył się "VaBank" Zamość
W dziejach miasta najwybitniejszymi piłkarzami byli: Tadeusz Machlarz, Teodor Kitka (do wojny), Wincenty Kitka ("na przełomie"), oraz Czesław Gajdek, Jan Janda i Marian Skonecki, a także Witold Stanisławek, Ludwik Poświat, Kazimierz Szmidt, Roman Nowosad, Andrzej Peresada, Ryszard Sroka i Mariusz Pliżga (po wojnie). W Zamościu kończył gimnazjum czołowy przedwojenny piłkarz "Legii" Ryszard Łysakowski, a urodził się Kazimierz Wilgusiak grający w I-ligowej "Warszawiance". W "Hetmanie" grali byli reprezentanci Polski seniorów, mistrzowie Polski, zdobywcy Pucharu Polski, uczestnicy europejskich pucharów, byli lub późniejsi I-ligowcy.
Piłka nożna 1920-1939,
Piłka nożna - rozgrywki ligowe 1945-2014, Piłka nożna - słynne mecze, Piłka nożna - derby zamojskie,
Hetman w piłkarskich rozgrywkach ligowych 1956-2019,
Hetman w piłkarskiej II lidze,
Hetman w piłkarskim pucharze Polski,
Piłkarze Hetmana w Ekstraklasie (d. I Lidze), Piłkarze Hetmana obcokrajowcy,
Piłkarze Hetmana w reprezentacji Kraju, Piłkarze Hetmana Mistrzami Polski, Piłkarze Hetmana zdobywcami Pucharu Polski,
Piłkarze Hetmana w pucharach europejskich,
Piłkarski zaciąg śląski

 * 11-tka 80-lecia na Lubelszczyźnie z dwoma zamojskimi piłkarzami - Bąk, Gajdek, Sokołowski, Cieśliński, Pop, Rześny, Opolski, Dębiński, Janda, Różyło, Rudak.
 * W 1994 wybrano 11-tkę 50-lecia na Zamojszczyźnie, w której 7 piłkarzy z Zamościa: Mikulicz, Wróbel (T), Gajdek, Nowosad, Welc (Ł), Szeląg, Skonecki, Buliński (Ł), Janda, Bek (Ł),  Styczyński.
 * Na czele założonego 12 VII 1977 zamojskiego OZPN stanął Jan Wojnowicz (wcześniej przez rok był to Chełmsko-Zamojski OZPN z siedzibą w Zamościu Konstantym Starobratem z Zamościa na czele)
 * 9 XI 1980 padł rekordowy wynik w rozgrywkach ligowych "Hetmana", który z "Hutnikiem" Ruda Huta wygrał 28:0, najwięcej W. Soboń 9, P. Kość 8 (nietypowa bramka z wolnego - Kość podbija piętą do góry, a Soboń z woleja prosto w okienko). Przeciwnicy spóźnili się, mało brakowało by sędzia odgwizdał walkower i nie było by ...rekordu.
 * W statystycznym rankingu "Tygodnika Kibiców" za rok 2001 "Hetman" był 16 zespołem w kraju! (2005 - 57 miejsce).
 !!! "Hetman" w ekstraklasie! W 2010 w mało chlubnej rywalizacji kibolskiej z 15 ustawkami znalazł się na na 6 miejscu za "Lechem", "Legią", GKS Jastrzębie, "Jagiellonią" i "Widzewem". Gwoli ścisłości kibole "ratowali honor" klubu, który już nie istniał!
 * Wieloletnią tradycją cieszyły się mecze Lekarze - Prawnicy. Pierwszy zorganizowano 1 V 1976 (1984 - 2:4, 1985 - 4:4, karne 1:3, 1986 - 4:2, 1991 - 6:1, 1992 - 4:5, 1993 - 2:8, 1994 - 1:2, 1995 - 3:4, 1996 - 2:2 k. 2:4, 1998 - 6:6 k. 5:4, 2004 - 4:4). inne mecze: Dziennikarze - Samorządowcy 5:0 (1996) i 3:6 (1997), a także Zamość - TVP Warszawa 5:5, k. 9:7 (1997.