Katedra (nawa boczna płd.) - Roku Pańskiego 1979 pamiętnego przybyciem do Polski Ojca Świętego Jana Pawła II, pierwszego w dziejach Świata Polaka wyniesionego na Stolicę Apostolską, Żołnierzom 3 Dywizji Piechoty Legionów 7 ppLeg. z Chełma, 8 ppLeg. z Lublina, 9 ppLeg. oraz 3 palLeg. z Zamościa, Godnym 400-letniej historii Hetmańskiego Grodu walczącym z ofiarnym męstwem na wszystkich frontach II wojny światowej oraz w szeregach Polski Podziemnej, poległym i pomordowanym w walce o byt i wolność Narodu. Pamięć o ich umiłowaniu Boga i Ojczyzny w 40 rocznicę najazdu Niemieckiego przekazują potomnym ostatni wojenny dowódca dywizji i Towarzysze Broni, fund. 2 IX 1979 ostatni dowódca gen. Stanisław Tatar (brąz, z ryngrafem MB Ostrobramskiej);
Katedralna dzwonnica - D.O.M. Rozstrzelani i umęczeni kapłani Dekanatu Zamojskiego 1939 - 1944 [9 nazwisk] Parafie Dekanatu zamojskiego (marmur);
 - Żołnierzom Armii Krajowej Ziemi Zamojskiej poległym i pomordowanym w walce o wolność Ojczyzny. Poległym Chwała Wolność żywym niech płynie w niebo dumny śpiew wierzymy, że nam Sprawiedliwy odpłaci za przelaną krew [z wiersza Stanisława R. Dobrowolskiego] - Zamość 1981 r. - Towarzysze broni, VI 1981, autor: Józef Gazy (brąz);
 - Żołnierzom Batalionów Chłopskich poległym w walce o wolność i niepodległość Polski w latach 1940 - 1945, W obliczu wiekuistości minionych pokoleń ojców [...] tak nam dopomóż Bóg - Z przysięgi BCh, Wzbogacili tradycję walk niepodległościowych, a oręż polski okryli chwałą w otwartych bitwach w obronie Zamojszczyzny pod Wojdą, Zaborecznem, Różą, i na polach bitewnych [...] Zamość 1980 r.... Towarzysze broni, VI 1981, autor: Józef Gazy (brąz, z naturalistyczną płaskorzeźbą);
 - Pamięci Męczeństwa Dzieci Zamojszczyzny w latach okupacji hitlerowskiej 1940 - 1944. Krzyk usłyszano płacz i jęk wielki Rachel opłakuje swe dzieci i nie chce utulić się w żalu bo już ich nie ma - Mat. 2-18 - Parafianie Kolegiaty, VI 1981, autor: Józef Gazy (brąz);
 - Pamięć zmarłym żyjącym pojednanie. Sybirakom w 70 rocznicę powołania Związku Sybiraków w kraju i w 10 rocznicę reaktywowania Związku Sybiraków w Zamościu. Wierni Bogu i Ojczyźnie wypełniając testament Rodaków zamordowanych, zmarłych i zaginionych na nieludzkiej ziemi w ZSRR w latach 1939-1956 oraz tym którym Bóg pozwolił wrócić na Ojczyzny Łono - Tablicę tę poświęcamy Oddział Wojewódzki Związku Sybiraków w Zamościu. Zamość - Grudzień 1998 R. (marmur);
 - Bogu i Ojczyźnie wierni. Żołnierzom Antykomunistycznego Frontu Podziemnego poległym i pomordowanym pogrzebanym w bezimiennych mogiłach oraz wszystkim obywatelom Rzeczypospolitej walczącym o niepodległy byt Państwa Polskiego na Zamojszczyźnie w latach 1944-1989. Chwała i wieczna pamięć żołnierze AK-WIN i Więźniowie polityczni Zamojszczyzny. W roku przebaczenia i pojednania - 2000 (marmur, u góry znak Zw. Sybiraków)
 - Bóg Honor Ojczyzna. W hołdzie inwalidom wojennym ZIW RP oddział zamojski. 85-lecie, odsł. 15 VIII 2004.
(dalej wg ulic):
 || Al. Wojska Polskiego (Kościół garnizonowy - kruchta) - Bóg Honor Ojczyzna. W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej Inspektoratu Zamojskiego V Okręgu Lubelskiego 9 p.p. Legionów Armii Krajowej Ziemi Zamojskiej, którzy oddali życie w walce niemieckimi i sowieckimi najeźdźcami. Prześladowanym i uwięzionym, deportowanym i mordowanym przez sowieckich okupantów oraz ich współpracowników z Informacji Wojskowej i Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego Polski Ludowej. Za Walkę o wolność i niepodległość Ojczyzny w latach 1939-1956 SZP  - ZWZ  - AK - WiN, Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość Anno Domini 2009, 20 I 2009 (brąz, m.in. znak Polski Walczącej i orzeł wojskowy);
 - W hołdzie żołnierzom górnikom represjonowanym politycznie skazanym na przymusową pracę w kopalniach węgla kamiennego rud uranu i kamieniołomach w latach 1949-59. W XV rocznicę powstania Związku RPŻG Okręgowy Zarząd Związku Represjonowanych Politycznie Żołnierzy Górników w Zamościu. A.d 5.09.2007 r. (marmur, z prawej znak Zw. Żołnierzy Górników, z lewej medal w XV-lecie Związku);
 - W hołdzie ok. 70 tys. Polakom pomordowanym na Wołyniu w latach 1939-1945 przez nacjonalistów ukraińskich OUN-UPA Ukraińską Powstańczą Armię w 65 rocznicę. "Zanim cud jakiś przyjdzie z którąś wiosną, I znowu jutrznią zabłyśnie  firnament - Tę Waszą pamięć-żywą-bezlitosną-Wnukom przekażcie-jako Wasz testament...!" Feliks Konarski. na wieczną pamięć Stowarzyszenie Wołyniaków w Zamościu A.D 11 VII 2008 (marmur, styliz. nagrobek);
 - Bóg Honor Ojczyzna W hołdzie Żołnierzom Batalionów Chłopskich i Ludowego Związku Kobiet w 65 rocznicę walk wolną Polskę z najeźdźcami z zachodu i wschodu w latach 1939-1945. Okręg IV Lublin - podokręg IV B Obwodu Biłgoraj - Hrubieszów - Krasnystaw - Tomaszów - Zamość. Powstanie Zamojskie Wojda 30.12.1942 Zaboreczno 01.02.1943 Róża 02.02.1943 Osuchy 21-25.06.1944 Ogólnopolski Związek Żołnierzy Batalionów Chłopskich Okręg Zamość AD 2008 (marmur, Krzyż BCh);
 - Bóg Honor Ojczyzna 1919-2009 W hołdzie inwalidom wojennym i wojskowym Związek Inwalidów Wojennych RP Oddziału Zamojskiego 90-lecie. Zamość 12.2009  r. (marmur, Krzyż ZIW RP);
 - "Nim wstał świt oni byli już u Boga" (Jan Zaleski) Ku wiecznej pamięci dziesiątkom tysięcy polskich dzieci z południowo-wschodnich Kresów II Rzeczypospolitej Polskiej wymordowanych z najgorszym okrucieństwem przez OUN-UPA w latach 1939-1947. Stowarzyszenie Upamiętniania Polaków Pomordowanych na Wołyniu Zamość, 11 czerwca 2023 (marmur, po obu stronach 3 kwiaty lnu);
 || Pl. Jaroszewicza (kościół św. Katarzyny, w podziemiu) - tablica poświęcona ofiarom NKWD zamordowanym w Katyniu, z prawie 250 nazwiskami urodzonych lub pracujących na Zamojszczyźnie, ufund. przez Rodzinę Katyńską, 30 X 2004 (granit);
 || ul. Akademicka (Stara Brama Lubelska) - Miejsce uświęcone krwią ofiar zbrodni hitlerowskich dokonanych w latach 1939-1944 - Zamość - listopad - 1962;
 - Park - Dnia 13 listopada 1944 r. z wyroku sowieckiego sądu wojskowego w tym miejscu tajnie stracono trzech żołnierzy AK (skarpa nad stawem) - Bakuniak Wacław ps. "Beczka", Kasprzak Henryk ps. "Eryk", Szczur Michał ps. "Ton", kamień ten położono ku ich pamięci w 2016 r. odsł. 12 III 2016 (tablica wmurowana w kamień, fund. Cecylia Szumska, córka M. Szczura);
 || ul. Bazyliańska 3 - W tym miejscu w roku 1980 rodziła się a w roku 1989 odradzała zamojska "Solidarność" ruch społeczny, polityczny i związkowy, który przyczynił się do obalenia komunizmu w Polsce w dwudziesta rocznicę strajków sierpniowych, 13 XII 2000 (autor: Grzegorz Sak, miedź);
 || ul. Bazyliańska 15 - W tym budynku 24 września 1922 r. policja aresztowała członków Okręgowego Komitetu Związku Proletariatu Miast i Wsi, 1979, autor: Jan Radzik (piaskowiec) - usunięta w 1990;
 || ul. Bazyliańska (kościół redemptorystów) - Internowani Zamojszczyzny 1981-1982 (124 nazwiska), 11 XII 1996, autor Tadeusz Guldenowicz, mosiądz, w 2014 usunięta;
 || ul. Kolegiacka 18 (d. gmach Czerskiego - siedziba Gestapo) - W hołdzie żołnierzom Armii Krajowej BCh WiN torturowanych i zamęczonych w tym budynku przez Gestapo, NKWD i UB w latach 1939-1954, w 50 rocznicę powołania AK - Św. Zw. Żołn. AK Okręg Zamość 1942-1992, 16 II 1992;
 || ul. Kościuszki  (d. Klaryski) - W tym budynku w 1919 r. była Komenda Policji Państwowej (godło państwowe) Pamięci Policjantów Ziemi Zamojskiej ofiarom Zbrodni Katyńskiej zamordowanym przez rosyjskie NKWD Jeńcom Ostaszkowa wrzuconych do bezimiennych dołów śmierci w Miednoje, Bykowni i innych nieznanych miejscach wiosną 1940 toku. Zamojska Rodzina Katyńska. Prezydent Miasta Zamość. Zamość 2019 r.;
 || ul. Ks. Zawiszy (kościół na Karolówce) - Pamiętając o nich, pamiętajmy o wszystkich, którzy służąc Ojczyźnie oddali swe życie w II wojnie światowej [15 nazwisk] Cześć ich Pamięci 01.11.2011 R. Mieszkańcy Karolówki, 1 11 2011 (autor Paweł Jagi);
 ||  ul. Łukasińskiego (nadszaniec płd.) - W nadszańcu w listopadzie - grudniu 1941 roku Niemcy urządzili więzienie przejściowe dla ludności polskiej z Zamojszczyzny w ramach tzw. "wysiedleń sondażowych". Wysiedlono 7 wsi zamojskich: Huszczka Duża, Huszczka Mała - w dniu 6 XI, Wysokie Zamojskie - w dniu 8 XI, Białobrzegi i Bortatycze - w dniu 9 XI, Podhuszczka-Majdanek, Dulnik - w dniu 25 XI. Ogółem wysiedlono około 2100 osób. Był to wstęp do masowych wysiedleń i pacyfikacji Zamojszczyzny w latach 1942 - 1944. Pamięci 110 tys. wysiedlonych w latach 1941 - 1944 mieszkańców z 297 wsi i osad Zamojszczyzny w 75 rocznicę tej zbrodni. Fundacja "Centrum Wysiedlonych na Zamojszczyźnie". Zamość dnia 6.11.2016 roku.
 || ul. Okrzei (Zakład Karny) - W Hołdzie Żołnierzom Podziemia Niepodległośiowego Armii Krajowej – Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, którzy w dniu 8 maja 1946 r. w ataku na więzienie zamojskie odbili z rąk Urzędu Bezpieczeństwa więźniów politycznych zaangażowanych w walce o niepodległą Polskę. W akcji pod dowództwem ppor. Romana Szczura ps. „Urszula” uczestniczyli Adam Altmajer ps. „Długi”, Stanisław Bizior ps. „Eam”, „Śmigło”, Tadeusz Łagoda ps. „Barykada”, Adam Michalak ps. „Kula”, Stefan Policha ps. „Krasnopolski”, Józef Pyś ps. „Ostry”, Józef „Rabiega ps. Wierzba”, „Wózek”, Edward Świst ps. „Miś”, Franciszek Węcławik ps. „Boa”, ps. „Suchy”, ponadto ps. „Suchy”, ps. „Szary”, ps. „Tarcza” oraz czterech nieznanych a także dwaj strażnicy: Jan Radziejewski, Roman Sebastiani. Fundatorzy: Funkcjonariusze Zakładu Karnego w Zamościu, Związek Żołnierzy Armii Krajowej Okręg Zamość. Zamość 27.09.2016 r. (marmur, znak Polski Walczącej, Krzyż, godło).
 || ul. Orla (szkoła nr 6) - Ku czci partyzantów Zamojszczyzny i w hołdzie poległym partyzantom i ofiarom terroru hitleryzmu.
 || ul. Partyzantów 1 (d. Cela Łukasińskiego):
 - Pamięci Bojowników o wolność Ludów - uczestników walk o Niepodległość Polski w 100-letnią rocznicę Powstania Listopadowego - Miasta Zamość.  (29 XI 1930, nie istnieje);
 || ul. Partyzantów 98 (kościół św. Krzyża - elewacja):
 - W hołdzie pomordowanym przez NKWD oraz zmarłym i zaginionym Sybirakom w 50 rocznicę deportacji z Ziem Wschodnich i w 46 rocznicę masowych aresztowań i zsyłek żołnierzy AK i BCh do łagrów w ZSRR. Listopad 1990 - Sybiracy Zamojszczyzny, 3 II 1991 (marmur, z lewej znak Zw. Sybiraków, w 1994 skradziona);
 - j.w. Represjonowanym żołnierzom górnikom, którzy stracili życie w latach 1949 - 1959 podczas przymusowego zatrudnienia w kopalniach węgla, kamieniołomach i zakładach wydobywania rud uranu. Zamość kwiecień 1996 - Koledzy, (marmur, z lewej znak Zw. Żołnierzy Górników);
 - j.w. Wierni Bogu i Ojczyźnie. 1939 - 1945 - 1956 BCH. Obwód Zamość [także Biłgoraj Hrubieszów Krasnystaw Tomaszów L.] Dla uczczenia pamięci Żołnierzy Batalionów Chłopskich, członków Ludowego Związku Kobiet, Sanitariuszek Zielonego Krzyża, Współorganizatorów i Żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego. Zamość A.D. 2000. Fundatorzy: Starostwo Powiatowe w Zamościu [...] w Tomaszowie, Polskie Stronnictwo Ludowe, Zarząd Woj. Ogólnopolskiego Związku Żołnierzy BCH w Zamościu 18 VI 2000 (marmur, nad epitafium Krzyż BCh i orzeł wojskowy);
 || ul. Peowiaków (cmentarz - gł. aleja) - Pamięci 2 oficerów i 150 żołnierzy 31 pułku Strzelców Kaniowskich, którzy polegli i odnieśli rany w obronie Zamościa w dniach 28 - 30 VIII 1920 r. w wojnie polsko-sowieckiej, w 70 - rocznicę społeczeństwo Zamościa, 1990 (marmur, na postumencie);
 || ul. J. Piłsudskiego (fasada GKO) - tablica upamiętniająca powstanie zamojskie w 1918, 1979, piaskowiec, w 1990 usunięta;
 || ul. J. Piłsudskiego (fasada szkoły budowlanej) - Obiekt tej szkoły wybudowany jest na terenie byłego obozu hitlerowskiego dla wysiedleńców Zamojszczyzny. W latach 1942-43 zginęło tu męczeńską śmiercią wiele tysięcy osób. Czcimy ich pamięć, męstwo i godną postawę Polaka - Społeczeństwo miasta Zamościa w 1000-lecie Państwa Polskiego Zamość 1966;
 || ul. Piłsudskiego (w pobliżu pomnika) - Miejsce obozu hitlerowskiego dla wysiedlanej ludności Zamojszczyzny w okresie 27.11.1942 - 19.01.1944. W obozie więziono ok. 70 tys. ludzi. Z tej liczby zginęło, zmarło z głodu, zimna, chorób kilka tysięcy osób, przeważnie dzieci. W hołdzie pomordowanych środowisko Dzieci Zamojszczyzny. Zamość, listopad 2002 r. (w j. pol. i ang.) 27 XI 2002 (granit, z planem obozu);
 || ul. Szczebrzeska 100 (fasada szkoły rolniczej) - W latach 1940-1943 na terenie tej szkoły okupanci hitlerowscy wymordowali kilka tysięcy ludności żydowskiej i jeńców radzieckich - Cześć Ich Pamięci - Zamość - listopad 1966 r., 22 IV 1967;
 || ul. Wojska Polskiego (kościół garnizonowy) - tablica upamiętniająca 18 duchownych zamordowanych na Wołyniu przez nacjonalistów ukraińskich, 13 VI 2021
 || ul. Zamkowa (arsenał - sala na piętrze) - W hołdzie Obrońcom Zamościa przed bolszewicką nawałą 28-31 VIII 1920 r. Żołnierzom 6 Dywizji Strzelców Armii Ukraińskiej Republiki Ludowej płk. Marka Bezruczki oraz Żołnierzom Polskim 31 Pułku Strzelców Kaniowskich kpt. Mikołaja Bołtucia i innych jednostek Wojsk Polskiego (także w języku ukraińskim, godła Polski i Ukrainy), 14 IX 2000 (granit), odsłonięta przez późniejszego prezydenta RP, ministra Bronisława Komorowskiego i wiceministra z Ukrainy.