W 1997 było 20 przychodni (w tym rejon. 5, pryw. 2). W 1991 obok Wojew. Przychodni Specjalistycznej (28 poradni) czynne były przychodnie wojew.: stomatologiczna, chorób płuc i gruźlicy (ul. Piłsudskiego 1), zdrowia psych. (ul. Partyzantów), skórno-wenerologiczna (ul. Piłsudskiego 2), przemysłowa (ul. Kilińskiego 85), sportowo-lekarska (l. Królowej Jadwigi), matki i dziecka (ul. Moranda). W 1993 otwarto pracownię EEG i poświęcono encefalograf. W 1995 było przychodni 25, w tym rejonowych 5, przemysłowych 6, prywatnych 2.
w 1991 otwarto prywatne laboratorium analityczne przy ul. Jasnej, a 6 II 1992 otwarto pierwszą prywatną przychodnię "Medikus" Piotra Kulika (ul. Kolegiacka 12, najnowocześniejszy sprzęt, m.in. pierwszy w regionie sklep ortopedyczny). Czynna jest też poliklinika policyjna (ul. Orlicz-Dreszera 32).
1 IV 1997 ruszyła pierwsza na wschód od Wisły Poradnia Lekarza Rodzinnego (ul. Wyszyńskiego) - kontrakt z Krystyną Chudziak i Anną Bucior (w dawnej świetlicy osiedlowej). W 1999 w miejsce przychodni powstały także NZOZ "Medyk" (ul. Szwedzka), "Spirometr" (ul. Hrubieszowska 38A), od 2001 "Przychodnia na Karolówce" (ul. Prusa 2) i "Medizam" (ul. Wyszyńskiego 48), "Hipokrates" (ul. Kilińskiego 4), oraz Praktyka Lekarza Rodzinnego M. Misztal (ul. Koźmiana). W 2014 w Zamościu było 30 placówek podstawowej opieki zdrowotnej, a prezesem zamojskiego Kolegium Lekarzy Rodzinnych była K. Chudziak.
W 2005 powstało Centrum Usług Medycznych "Sonologistic" (ul. Kilińskiego 75). W 1991 powstało Centrum Stomatologii "Multimed" (wł. Małgorzata Górska, zatrudnia ponad 20 osób), które jako pierwsza placówka medyczna w Zamościu uzyskała w 2006 certyfikat ISO 9001:2000.
W 2000 z 30 zakładów terenowych Wojew. Zespołu Opieki Zdrowotnej zostało 6, usamodzielniła się stomatologia i 3 przychodnie w mieście (nr 1 ul. Kilińskiego, nr 3 ul. Szwedzka, nr 4 ul. Prusa), z 185 do 38 tys. spadła liczba pacjentów.
Z organizacji pozarządowych działających na rzecz służby zdrowia działają m.in. Koło Pomocy Osobom z Upośledzeniem Umysłowym (od 1981, w 1991 opieka na ponad 100 dziećmi), Stowarzyszenia Chorych na Cukrzycę (1988), "Zdrowe Płuca" (od 1993, Józef Szczepanek), "Amazonki" (osobne hasło), "Urologia Zamojska", "Służba Człowiekowi", Stow. Ruch Osób Niepełnosprawnych "Feniks" (od 1992), Zdrowia Psychicznego, na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym, na Rzecz Integracji z Dziećmi i Młodz. Niepełnosprawną. Było też czynne Tow. Planowania Rodziny, ob. Tow. Rozwoju Rodziny, od 1993 oddział (prezes Witold Letkiewicz, później Jacek Koziejowski). W 1994 z inicjatywy Edmunda Jasińskiego powstał oddział wojew. Katolickiego Stow. Lekarzy Polskich (1997 - 60 czł.). W 1997 powstało Stowarzyszenie Obrony Życia (przew. Jerzy Sokołowski, 2000 - 55 czł.). 21 XII 2016 powstał Oddział Roztoczański Pol. Towarzystwa Onkologicznego (prezes prof. Iwona Gisterek, wiceprezes dr T. Sosnowska). Szpitale, Medycyna niekonwencjonalna, Żłobki.
Powierzchnia "użytkowa" służby zdrowia w 1997 (m2):
- szpital 26787, w tym oddz. wewnętrzny 2457, pawilon MiD 2675, chirurgia 1420, pulmonologia 925, sterylizatornia 1179, kuchnia gł. 2195,
- pogotowie ratunkowe 1198,
- przychodnie - ul. Kilińskiego 4505, ul. Partyzantów 1455 + oficyna 125 + magazyny 206, ul. Szwedzka 1360, chorób płucnych i gruźlicy 365,
- ośrodek dzieci niepełnosprawnych ul. Peowiaków 993.
Przychodnie rejonowe w 1998 - nr 1 (ul. Kilińskiego), nr 2 (ul. Partyzantów), nr 3 (ul. Szwedzka), nr 4 (Karolówka).
* W ramach Wojew. Szpitala Zespolonego w 1991 działały: rejonowa przychodnia nr 1 (18.358 ludności), nr 2 (17.215), nr 3 (14.977) i nr 4 (8004) a także Wojew. Przychodnia Specjalistyczna, przychodnie matki i dziecka, skórno-wenerologiczna, sportowa, odwykowa, zdrowia psychicznego, przemysłowa, chorób płuc, gruźlicza, stomatologiczna oraz 4 przychodnie medycyny szkolnej.
* Wojewódzki Szpital Zespolony 1991. Szpital - 94 lekarzy, 378 pielęgniarek, 58 położnych; lekarze w poradniach ogólnych 26, stomatologicznych 27, dziecięcych 15, specjalistycznych 35, szkolnych 9, "K" 6, przemysłowej 10, rentgenowskiej 7, krwiodawstwa 1, doraźnej 1, og. pielęgniarek 245. Porady - ogólna 158.791, kobiet 38.371, dzieci 37.985, specjalistyczne 199.627, przemysłowa 100.585, stomatologiczna 110.485, higieny szkolnej 30.572, przychodnia osiedlowa ul. Wyszyńskiego 7.345, dziecięca ul. Hrubieszowska 3.750.
* Wojewódzka Przychodnia Specjalistyczna - poradnie w 1992: ogólna, ogólne dla Sybiraków, ZBoWiD, kombatantów, stomatologiczna, dziecięca, patologii noworodka, patologii ciąży, "K", ginekologiczna, chirurgii ogólnej i dziecięcej, chirurgiczna konsultacyjna, urologiczna, ortopedyczna, okulistyczna (dwie), internistyczna, laryngologiczna, kardiologiczna, hematologiczna, chorób tarczycy, cukrzycowa, onkologiczna, chorób zakaźnych, neurologiczna (dwie).
* Katolickie Stowarzyszenie Lekarzy Polskich - zarząd Oddziału Wojew. w Zamościu w 1997 tworzyli: lek. med. Edmund Jasiński - prezes, lek. med. Irena Brzyska - wiceprezes, lek. med. Barbara Łuczyńska - sekretarz, lek. med. Halina Łukaszewska-Żuk - skarbnik, lek. med. W. Czochra, M. Sendecka, K. Skrzypek, J. Mazur, T. Kliza - czł., w komisji rewizyjnej lek. med. F. Kościuszko, J. Zawiślak, A. Zieja.
* Prywatna Przychodnia Lekarska "Medikus" - Gabinet okulistyczny (2 lekarzy), Gabinet Stomatologiczny (5), Gabinet Pediatryczny (1), Gabinet Laryngologiczny (2), Gabinet Neurologiczny (1), Gabinet Internistyczny (1), Gabinet Onkologiczno-ortopedyczny (2) oraz zakład optyczny i sklep medyczno-ortopedyczny.