Jeszcze przed I wojną w Zamościu zaznaczyły się wyraźnie kierunki: narodowy i socjalistyczny. Z 1906 pochodzi wzmianka o Organizacji Narodowej Powiatu Zamojskiego (wydała odezwę). 10 I 1917 miał miejsce zjazd zamojskiego oddziału Narodowej Demokracji. Pod koniec 1918 powstały efemeryczne - Polski Klub Republikański (29 XI, komitet organizacyjny: Bogucki, Kłossowski, Madler, Pieszko, Tiszler, 5 XII odezwa) i Koło Republikańskie (13 XII), m.in. z J. Grabkowskim, L. Petzem, S. Madlerem w zarządzie. Lepiej zorganizowane były w okresie międzywojennym partie lewicowe, zwłaszcza PPS (Komuniści, Socjaliści). Miały tu też swoje biura aktywne w terenie partie ludowe.
Większość zamościan prezentowała poglądy mieszczańskie, centrowe, oparte na patriotycznej tradycji piłsudczykowskiej. Znalazły one jednak organizacyjny kształt dopiero w sanacyjnym BBWR (1927-35) m.in. z popularnym w mieście Stefanem Milerem i Henrykiem Rosińskim (1934 zebranie, 70 osób).
Znaczącą rolę odgrywał nurt narodowy z przywódcą zamojskiej endecji Stanisławem Kowerskim. Początkowo działał tu Związek Ludowo-Narodowy (na pocz. l. 20. ok. 3 tys. głosów), który w 1926 powołał skrajnie prawicowy Obóz Wielkiej Polski (oboźny powiat. S. Kowerski), 7 I 1927 na zebraniu w Banku Ziemiańskim zebrało się 10 osób, rozwiązany w 1933 (powiadomiono M. Marońskiego i J. Honorego).
Sam ZL-N w 1928 przekształcił w Stronnictwo Narodowe. Zamość był siedzibą okręgu SN (3 powiat.) - prezes S. Kowerski W 1937 kolejny prorządowy Obóz Zjednoczenia Narodowego (OZON) powołał Organizację Miejską - przewodniczący Stefan Bauer, sekretarz Zbigniew Klaude, skarbnik Marian Suchański (wiceprzew. nieczyt. Szczepo...wski), oraz Bogusław Hertz, Kamilla Kopcińska, Jan Marchwieński, Józef Rodak, Henryk Rosiński, Piotr Siwiłło, Władysław Słupecki, Feliks Wiśniewski, a związani z nim byli S. Kowerski, Wacław Bajkowski i Kazimierz Żółciński. Pisano wtedy, że szybko został bez członków. gdyż wszystkich skupiło SN. W 1939 OZON w wyborach do RM poniósł klęskę (bez mandatu).
PARTIE PRZEDWOJENNE
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: P
- Kategoria: PA-PD
- Odsłon: 1264